مفهوم و مصاديق شرط نامشروع
عهد و پيمان از قديم الايام مورد توجه و احترام انسانها بوده است و تاكنون نيز اين سنت ديرين، پابرجاست. شرط ضمن عقد نيز به عنوان يكي از مصاديق عهد و پايبندي به آثار و عواقب آن كه در واقع تجلي اراده طرفين است همواره مورد تاكيد شرع و قوانين عرفي بوده است اما اين بدان معني نيست كه اعمال اراده و خواست د وطرف معامله هيچ مرز و چهارچوبي نداشته باشد كنترل اراده ها و تمايلات سركش تمام نشدني و سيري ناپذير با ابزار قانوني بي ترديد موجب مفيدتر واقع شدن قراردادها در زندگي حقوقي و روابط اقتصادي جاري در جامعه است.
يكي از ابزارهاي محدودكننده و كنترل كننده اراده افراد در مورد شرط لزوم همگامي آن با شرع و قانون به معني عام است. در اين بخش طي دو فصل مفهوم و مصاديق شرط نامشروع مورد بررسي قرار مي گيرد. به طوري كه در فصل اول شرط نامشروع از ديدگاه فقه اماميه و قانون مدني و در فصل دوم مصاديق عملي شرط نامشروع در قراردادها را مورد مطالعه قرار خواهيم داد.
فهرست مطالب
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 1
بخش اول: مفهوم و مصاديق شرط نامشروع…………. 3
فصل اول: مفهوم شرط نا مشروع ازديدگاه فقه اماميه……………………………………………. 5
گفتار اول: مفهوم لغوي و اصطلاحي «شرط»…………………………………………………………… 7
گفتار دوم: مفهوم نامشروع و صور تحقق آن………………………………………………………….. 15
مبحث دوم: مفهوم شرط نامشروع از ديدگاه قانون مدني ايران…………………………………….. 27
گفتار اول: تبيين وضعيت شرط نامشروع در قانون مدني……………………………………………. 28
گفتار دوم: شرط خلاف قوانين امري و تكميلي………………………………………………………. 31
گفتار سوم: شرط خلاف اخلاق حسنه و نظم عمومي……………………………………………….. 34
فصل دوم: مصاديق علمي شرط نامشروع درقراردادها……………………………………………. 36
مبحث اول: شرط نامشروع و نكاح………………………………………………………………………. 37
گفتار اول: بررسي وضعيت شرط نامشروع مندرج در عقد نكاح………………………………….. 38
گفتار دوم: شرط عدم تزوج و تسري……………………………………………………………………. 41
مبحث دوم: بررسي مواردي از شيوه هاي تحقق شرط نامشروع…………………………………… 44
گفتار اول: عدم مشروعيت شرط سلب حق……………………………………………………………. 45
گفتار دوم: وضعيت شرط نامشروع در زمان انعقاد و اجراء شرط………………………………… 51
گفتار سوم: اعلام جهت نامشروع به وسيله شرط ضمن عقد……………………………………….. 54
بخش دوم: آثار شرط نامشروع………………….. 57
فصل اول: آثار شرط نامشروع نسبت به قرارداد…………………………………………………… 58
مبحث اول: وضعيت حقوقي شرط نامشروع…………………………………………………………… 59
گفتار اول: بطلان شرط نامشروع…………………………………………………………………………. 60
گفتار دوم: اثر بطلان شرط نامشروع بر قرارداد……………………………………………………….. 61
مبحث دوم: بطلان شرط نامشروع و خيار ناشي از آن………………………………………………. 66
گفتار اول: ثبوت خيار ناشي از بطلان شرط نامشروع………………………………………………… 67
گفتار دوم: ماهيت و مبناي خيار ناشي از شرط نامشروع……………………………………………. 69
فصل دوم: اثر شرط نامشروع نسبت به طرفين قراداد و اشخاص ثالث………………………. 73
مبحث اول: شرط نامشروع و طرفين قرارداد………………………………………………………….. 74
گفتار اول: نقش عمل و جهل طرفين در ثبوت خيار براي مشروطه له…………………………… 75
گفتار دوم: شرط نامشروع و حقوق و تكاليف طرفي عقد………………………………………….. 77
مبحث دوم: اثر شرط نامشروع نسبت به اشخاص ثالث…………………………………………….. 81
گفتار اول: تعهد به نفع اشخاص ثالث…………………………………………………………………… 82
گفتار دوم: شرط نامشروع و اشخاص ثالث……………………………………………………………. 84
نتيجه……………………………………………………………………………………………………………. 86
فهرست منابع………………………………………………………………………………………………… 89
